Termoizolacja w koncepcji energooszczędnego domu
Energooszczędność – dziś wiemy już, że nie jest to jedynie pusty frazes czy chwilowa moda, ale rzeczywiste zmiany w myśleniu i stylu życia wielu ludzi, a także w sposobie budowania i wyposażania domów. Skąd wynika rosnąca popularność takich rozwiązań? Nie jest to tylko kwestia długookresowych oszczędności osiąganych dzięki mniejszym opłatom za energię. Jest to również wyraz troski o środowisko naturalne – indywidualne decyzje konsumenckie (takie jak instalacja paneli słonecznych produkujących „zielony prąd”) są dla zwykłego obywatela często jedynym sposobem na wzięcie udziału w walce z ekologicznymi problemami współczesnego świata. I bywają bardzo skuteczne – podobnie jak skuteczne i dotkliwe są jednostkowe działania ludzi, którzy nie dbają o naturę (wystarczy pomyśleć o tych, którzy palą w piecach plastikiem i innymi nieodpowiednimi materiałami w kontekście problemów ze smogiem). Zagrożenia związane z nadmiernym zużyciem energii przez sektor komunalny (który, według danych unijnych, odpowiedzialny jest za 40% całkowitego zużycia energii w UE) oraz korzyści z popularyzacji energooszczędnego budownictwa zostały dostrzeżone również przez instytucje państwowe i europejskie. Potwierdza to m.in. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków. Jej cele zakładają, że od 2021r. każdy nowy dom będzie charakteryzował się „niemal zerowym zużyciem energii”. Nie ma jednak wątpliwości, że nie każdy projekt będzie energooszczędny, nie każdego też stać na energetyczną przemianę swojego już zbudowanego lokum. Co zatem można zrobić w celu ograniczenia negatywnego wpływu naszego domu na środowisko?
Spis Treści
Ochrona przed utratą ciepła
Jednym z istotniejszych aspektów energooszczędności jest maksymalne ograniczenie ogrzewania wnętrz. Piece i inne urządzenia grzewcze często odpowiadają za największą konsumpcję energii w domu. Nie oznacza to jednak, że nasze pokoje mają być zimne – kluczem jest tu odpowiednia termoizolacja.
Na przenikalność cieplną przegród, czyli ścian, okien i drzwi, wpływa sporo czynników. Istotne jest tu wykorzystanie nowoczesnych materiałów, np. betonu komórkowego i wysokiej jakości zaprawy, oraz dołożenie odpowiedniej warstwy ocieplenia. Tu liczy się nie tylko grubość, ale też staranność wykonania. Jest to szczególnie istotne przy dachach, a także jeżeli mamy w domu piwnicę lub garaż. Jednak zupełnie podstawową i kluczową kwestią jest ograniczenie powstawania mostków termicznych i redukcja ich negatywnego wpływu na termoizolację. Są to miejsca w przegrodach budynku, które mają większą przenikalność cieplną – najczęściej tworzą się przy oknach, drzwiach wejściowych czy balkonach. Tworzą się one np. na skutek niedokładnego ocieplenia (szczególnie dachu), wad konstrukcyjnych czy niedokładnego uszczelnienia okien i drzwi. Efektem występowania mostków termicznych jest konieczność zużywania na ogrzewanie większej ilości energii, niż wynikałoby z potrzeb uwzględnionych w projekcie domu. Ponadto mogą się też pojawić problemy z przedostawaniem się wilgoci i hałasu do wnętrza. Należy więc dołożyć starań, aby takie miejsca zabezpieczać i uszczelniać.
Okna a energooszczędność i termoizolacja
W kontekście energooszczędności okna są istotne z dwóch powodów. Po pierwsze, im więcej światła, tym mniejsze koszty ogrzewania. Dobre nasłonecznienie pokoi (szczególnie tych, w których częściej przebywamy – mniej istotne jest to w spiżarni czy w garażu) sprawia, że jest w nich cieplej i nie trzeba używać dużo sztucznego światła. Dlatego powinno się w takich pomieszczeniach zadbać o dobre przeszklenie – duże okna, gęsto rozmieszczone. Im więcej korzystamy z ciepła dostarczanego przez Słońce, tym mniej musimy korzystać z urządzeń grzewczych.
Drugim aspektem wpływu okien na energooszczędność jest fakt, że często ucieka przez nie ciepło na skutek powstawania opisywanych wyżej mostków termicznych. Jak się przed tym zabezpieczyć? Można postawić na wielowarstwowość. Grubsze okna, które składają się z większej liczby szyb, będą miały mniejszą przepuszczalność cieplną.
Jednak kluczowe, niezależnie od tego, jak grube mamy okna, jest ich uszczelnienie. Nieszczelne okna powodują znaczącą utratę ciepła. Nierzadko zdarza się przecież, że mamy wrażenie, że „ciągnie od okna” lub „wieje od parapetu”. Może to oznaczać problemy z uszczelkami, które na skutek zmian temperatury – od letnich upałów po zimowe mrozy – rozszerzają się i kurczą (a od dużego zimna nawet pękają), co powoduje powstawanie nieszczelności. Podobnie jest w przypadku drzwi wejściowych. Jeżeli zatem czujemy, że ewidentnie nasze okna czy drzwi przepuszczają ciepłe powietrze, nawet gdy są zamknięte, pomyślmy nad lepszą izolacją. Nowoczesne, wysokiej jakości uszczelki wykonywane są z syntetycznych materiałów, elastycznych, odpornych na odkształcenia, promieniowanie UV, mróz oraz inne warunki atmosferyczne. Ich wymiana nie powinna sprawiać problemów – często są one samoprzylepne, więc cały montaż polega na przycięciu odpowiedniej długości uszczelki i naklejeniu jej na wyczyszczoną powierzchnię. Istotne jest dobranie uszczelki o odpowiednim kształcie (profilu w przekroju), ponieważ różne uszczelki pasują do szczelin o różnej wielkości. Izolacja okien i drzwi może pozwolić na ograniczenie kosztów ogrzewania nawet o 40%.
Energooszczędne domy z pewnością stanowią przyszłość budownictwa. Nie trzeba jednak od razu projektować nowego budynku. Można zmierzać w kierunku energooszczędności małymi krokami, a podstawowym z nich jest zadbanie o odpowiednią termoizolację wnętrz. Osiągana w ten sposób redukcja energii zużywanej na ogrzewanie to natychmiastowe oszczędności w naszym domowym budżecie, a także korzyść dla środowiska naturalnego i poprawa komfortu życia.